- Nowość
Czy karczoch jest dobry na cholesterol?
Uprzedzamy, że odpowiedź będzie dość rozbudowana, ponieważ sama kwestia karczoch a cholesterol jest złożona. Karczoch posiada pewne związki, które mogą być pomocne w utrzymywaniu odpowiedniego poziomu cholesterolu. Jakie to związki? Czytaj dalej :)
Karczoch zwyczajny to roślina warzywna pochodząca z obszarów Morza Śródziemnego. Jego jadalną częścią są pąki kwiatostanów (tzw. serce karczocha), ale cenione są przede wszystkim bardzo gorzkie liście - wykorzystywane jako surowiec zielarski ze względu na ich korzystne właściwości [3]. W związku ze swoim pochodzeniem, karczoch jest także tradycyjnym składnikiem diety śródziemnomorskiej, która jest najlepszym, opartym na dowodach, modelem profilaktyki chorób układu krążenia [4].
Kluczowe elementy diety śródziemnomorskiej to m. in.: obfite stosowanie oliwy z oliwek z pierwszego tłoczenia, duże spożycie żywności naturalnego pochodzenia roślinnego (owoce, warzywa, orzechy i rośliny strączkowe) oraz ryb, przy jednoczesnym ograniczeniu spożycia przetworzonych mięs i czerwonego mięsa. Istotnym elementem śródziemnomorskiego wzorca jest także umiarkowane spożycie wina. Najlepiej czerwonego - do posiłków. W ostatnim czasie pojawiły jednak się wątpliwości co do możliwych niekorzystnych skutków nawet niskiego lub umiarkowanego spożycia jakichkolwiek napojów alkoholowych. W nowym, dużym hiszpańskim badaniu, które rozpocznie się w czerwcu 2024 r., 10 000 osób w wieku od 50 do 75 lat losowo zostanie przydzielonych do grupy niepijącej lub spożywającej umiarkowane ilości alkoholu. Badacze będą starali się odpowiedzieć na te wątpliwości za pomocą możliwie najlepszych dowodów [4].
Serca karczochów zawierają takie witaminy jak witamina A, C, E oraz witaminy z grupy B. Wśród minerałów można wyróżnić potas, sód, wapń, magnez i żelazo. Karczoch jest jednym z bogatszych źródeł, które dostarczają polifenoli o wysokiej biodostępności. Poza tym zawiera także błonnik pokarmowy oraz inulinę. A to wszystko przy małej wartości energetycznej - 100 g jadalnych części karczocha to jedynie 10 kcal [5].
Jednym z najważniejszych składników serc karczocha jest właśnie inulina. Inulina to prebiotyk, który należy do rozpuszczalnej frakcji błonnika pokarmowego. Jaki jest mechanizm jej działania? Wpływa na metabolizm lipidów, działa bifidogennie (czyli stymuluje wzrost odpowiednich bakterii w jelicie), wpływa na normalizację stężenia glukozy we krwi, może zwiększać absorpcję wapnia, magnezu i żelaza w przewodzie pokarmowym oraz stymulować układ odpornościowy. Inulina zmniejsza również poziom cholesterolu i lipidów w surowicy krwi [5].
Ważnym surowcem zielarskim są też liście karczocha. Wśród związków biologicznie aktywnych liści karczocha wyróżnia się 4 najważniejsze grupy - kwasy fenolowe, flawonoidy, gorzkie laktony i garbniki. Spośród kwasów fenolowych i flawonoidów szczególnie ważne są cynaryna i luteolina [5].