Suplementy dla sportowców

Dostarczanie energii i składników odżywczych do organizmu przyczynia się do jego prawidłowego rozwoju. U osób uprawiających sport zapotrzebowanie to wzrasta. Podczas wzmożonego wysiłku fizycznego dochodzi do utraty wody, elektrolitów i składników mineralnych. Do zaleceń odżywiania sportowców można zaliczyć m.in. łatwostrawne i nieduże objętościowo posiłki, ale posiadające wysoką gęstość odżywczą. Czasami jednak, w takiej sytuacji może pojawić się wyzwanie z dostarczeniem odpowiedniej ilości witamin i minerałów [1]. W związku z tym może zaistnieć konieczność rozważenia odpowiedniej suplementacji wybranymi składnikami. Odpowiednia podaż składników odżywczych i witamin wpływa na zwiększenie wydolności organizmu oraz przyspieszenie procesów jego regeneracji. 

Wśród suplementów diety dla sportowców wyróżnia się kilka kategorii. Mowa na przykład o substancjach, które mogą przyczynić się wspierania odporności organizmu oraz regeneracji stawów.

Ciężko mówić o konkretnych zaleceniach dla grup sportowców, ponieważ potrzeby organizmów są zróżnicowane względem częstotliwości oraz intensywności podejmowanej aktywności fizycznej. 

Uprawianie sportu niesie za sobą wiele pozytywnych efektów, jednak nie należy zapominać o trudnościach, które mogą się pojawić. Stawy i chrząstki są najczęściej narażone na przeciążenia i miejscowe uszkodzenia. Może skutkować to urazami, które wykluczą nas z dalszej aktywności fizycznej na jakiś czas. Wśród składników, które przyczynią się do ich wzmocnienia, w badaniach często pojawia się m.in. kolagen [3]. Istotną rolę odgrywa także witamina C odpowiedzialna m.in. za syntezę kolagenu. Ważne we wspieraniu funkcjonowania stawów są także związki siarki, w tym popularny MSM [4].

Intensywne treningi mogą prowadzić do utraty soli mineralnych wraz z potem - sodu, potasu, wapnia, manganu, czy magnezu. Odgrywają one rolę w regulowaniu pracy gospodarki wodnej. Sód i potas warunkują prawidłową pracę mięśnia sercowego, mięśni szkieletowych i transport glukozy, czyli materiału energetycznego [1]. Istotną rolę odgrywa także żelazo, dzięki któremu możliwy jest transport tlenu do wszystkich komórek organizmu. Odgrywa rolę w mechanizmie powstawania skurczu mięśni [1]. Z kolei mangan pomaga w prawidłowym tworzeniu tkanek łącznych. Zadaniem wapnia jest regulacja czynności nerwów oraz wpływ na kurczliwość mięśni [1].

Ważną rolę odgrywa chrom, który przyczynia się do utrzymania prawidłowego metabolizmu makroskładników odżywczych i pomaga w utrzymaniu optymalnego poziomu glukozy we krwi. Nie bez znaczenia pozostaje cynk, który pozwala zachować równowagę kwasowo-zasadową i wspiera metabolizm węglowodanów. Wpływa na syntezę białek mięśniowych i odgrywa rolę w syntezie kolagenu [1].

Witamina C również wspiera proces produkcji kolagenu. Dzięki temu zapewnia prawidłowe funkcjonowanie kości i chrząstki.

W grupie składników wspomagających nasz organizm i dodających energii zaliczamy na przykład żeń-szeń syberyjski. Wpływa na zmniejszenie uczucia zmęczenia [2] i zwiększenie energii fizycznej. Wspomaga organizm w przypadku zmęczenia, osłabienia, a także w procesie rekonwalescencji. Przyczynia się do utrzymania prawidłowego krążenia krwi, przez co wpływa na wydajność mózgu. Wpływa na utrzymanie optymalnej aktywności umysłowej i poznawczej. 

Istotną rolę odgrywa także imbir, który zastosowany w odpowiedniej ilości, wspiera mięśnie, dodaje energii oraz zwiększa odporność organizmu na zmęczenie.

Jeśli w diecie sportowca brakuje konkretnych składników odżywczych lub witamin - może wybrać konkretnie - czego potrzebuje lub sięgnąć po kompleksy, które pomogą utrzymać podaż na odpowiednim poziomie. Dobrze jeśli pojawią się w obecności składników roślinnych wspierających ich pozytywne działanie.

Anna Matwiejuk. Składniki mineralne (makro- i mikroelementy) i ich znaczenie w żywieniu sportowców

Barbara Dąbrowska-Bernstein, Marlena Moskalik, Dorota Wydro. Adaptogeny korygujące reakcję organizmu na stres i zaburzenia homeostazy, s.13

Aleksander Zuchowski, Anna Nowicka-Zuchowska. Kolagen - rola w organizmie i skutki niedoboru. 

Hasegawa T., Ueno S., Kumamoto S., Yoshikai Y. Japanese Pharmacology & Therapeutics, 2004;32(7):421-7.