Odporność w jelitach, czyli zadbaj o florę bakteryjną

- Kategorie Artykuły

Odporność w jelitach, czyli zadbaj o florę bakteryjną

Spis treści

O bakteriach powstało wiele mitów. Ile ich jest? Czy są niebezpieczne? Najczęściej słyszymy o nich przy okazji środku∑ bakteriobójczych, a więc takich, które eliminują te drobnoustroje. Tymczasem człowiek bez bakterii nie jest w stanie funkcjonować. To one uczą nasz system immunologiczny, jak ma się bronić przed zagrożeniami, one produkują ważne substancje w naszym organizmie.

Flora bakteryjna, czy tylko jelitowa?

Flora bakteryjna dotyczy wszystkich bakterii żyjących w obrębie naszego organizmu. Naukowcy stale spierają się ile ich jest. Możemy przeczytać, że więcej niż komórek naszego organizmu, a szacunki wagi podawane są w kilogramach. Z tym problemem zderzyli się naukowcy z Instytutu Naukowego Weizmanna[1]. Ich zdaniem jesteśmy bardziej zlepkiem bakterii niż zlepkiem komórek. Dokładniej: w ciele 70-kilogramowego człowieka znajduje się około 30 bilionów naszych komórek i aż 40 bilionów komórek bakterii! W sumie mogą one ważyć tyle co ludzki mózg (1-2 kg). Są niemalże wszędzie: w całym układzie pokarmowym, wydalniczym, oddechowym, w oczach, narządach płciowych...

Jelitowa flora bakteryjna

Jednym z najciekawszych miejsc są nasze jelita. To w nich żyje większość ważnych dla nas bakterii. Toczy się tam także nieustającą walka o terytorium. Prawdę pisząc, to te wojny wywołujemy w dużym stopniu sami, wrzucając do żołądka rozmaite pokarmy, ale to wyjaśnimy w dalszej części. Tak więc w jelitach żyje sobie około 1000 gatunków! Spokojnie, nie wszystkie są dla nas tak ważne. Zdecydowana większość należy do Bacteroidetes i Firmicutes. To one mają też przemożny wpływ na to jak funkcjonujemy.

Zdrowe jelita

Trudno jednoznacznie określić co zawierają zdrowe jelita. Skład mikroflory różni się u każdego człowieka. Największy wpływ na to ma nasza dieta. Jeśli regularnie spożywamy dużo tłuszczów, to zdominują je bakterie, które żywią się tłuszczami, podobnie jest z cukrem. Część mikroflory mogą zniszczyć leki (np. antybiotyki). Ponieważ przyroda nie lubi pustki, to miejsce zniszczonych bakterii zasiedlają inne. Te wachania proporcji bakterii mogą być dla nas niebezpieczne. Zdrowa mikroflora, w ogromnym skrócie, to taka, w których występuje bogactwo różnych bakterii będących ze sobą w odpowiednich proporcjach.

Zdrowe jelita: co jeść

Zdrowie naszych jelita zależy już od diety w pierwszych miesiącach życia. Karmienie piersią przez co najmniej sześć miesięcy jest bardzo ważne dla rozwoju mikrobiomu jelitowego. U noworodków i osesków aktywność znajdujących się w mleku matczynym przeciwciał klasy IgA, zapewniających ochronę immunologiczną, jest uzupełniana przez oligosacharydy odżywiające bifidobakterie. Pojawiają się one już po dwóch dniach od narodzin i stają się dominujące. Z wiekiem i zmianą diety ilość bifidobakterii maleje. Dla bifidobakterii skrobia i jej pochodne są preferowanym źródłem węgla. Wraz ze zmianą składu mikrobiomu jelitowego modulacji ulega też stężenie wytwarzanych produktów przemian wewnątrz bakterii (kwas octowy, propionowy, masłowy). Wraz z wiekiem powinniśmy jeść coraz bardziej różnorodnie, a nasze posiłki powinny zawierać błonnik, który również może promować wzrost populacji bifidobckterii[3]. Na talerzu powinny pojawiać się także sfermentowane pokarmy (jogurt, kiszona kapusta, kefir), wszystkie zawierają zdrowe bakterie, głównie Lactobacillus.

Produkty z probiotykami

MIKROFLORA JELITOWA + KOMPLEKS ROŚLINNY DLA DZIECI - 1
MIKROFLORA JELITOWA +...
Cena 39,90 zł
Poznaj
Roślinne, synergiczne suplementy dla dzieci Liofilizowane owoce, warzywa i zioła Czysty skład Specjalne, miniaturowe, kapsułki dla dzieci z...
PROBIOTYKI, PREBIOTYK,...
Cena 79,90 zł
Poznaj
Naturalne prebiotyki i probiotyki wspierające organizm 7 miliardów bakterii probiotycznych Roślinne prebiotyki Czysta suplementacja Doskonale...

Probiotyki i probiotyki. Co pomaga mikroflorze?

Pokarmy probiotyczne, to takie, które zwierają przyjazne dla nas bakterie. Są to więc wymienione już jogurt, kiszone warzywa. Na nasz talerz warto spojrzeć jednak też w inny sposób. Niektóre posiłki powinniśmy dedykować florze bakteryjnej jelit. Ona też musi jeść zdrowo, czyli zawierać prebiotyki. W dużym skrócie to rodzaj błonnika, który stymuluje wzrost zdrowych bakterii. Do pokarmów bogatych w prebiotyki należą karczochy, banany, szparagi, owies i jabłka.

Odporność w jelitach

Jeśli już wiemy po co i jak odżywiać bakterie jelitowe, to warto zrozumieć czym mogą się nam one odpłacić. Mają one przecież kluczowe znaczenie w utrzymaniu równowagi układu odpornościowego. Znaczącą rolę pełnią powstające w wyniku fermentacji polisacharydów metabolity bakteryjne - krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe (short-chain fatty acids, SCFA). Najważniejsze z nich to kwas masłowy, propionowy i octowy. Stanowią one rodzaj komunikatorów między mikrobiomem i układem odpornościowym. Odpowiadają za utrzymanie równowagi w reakcji przeciwzapalnej i prozapalnej. Szczególną właściwością krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych jest pobudzanie do produkcji wyspecjalizowanych komórek układu odpornościowego (T-regulatorowych)[4].

Jakie suplementy dla mikroflory jelitowej?

Dobry preparat powinien zawierać odpowiednio dobrane bakterie z grupy Bifidobacterium i Lactobacillus. Takim przykładem jest choćby suplement diety Probiotyki, prebiotyk, fitoskładniki kompleks firmy Terranova. Jednym ze szczepów probiotycznych obecnych w produkcie jest Bifidobacterium lactis CHR Hansen BB-12, który wpływa na odpowiedź układu odpornościowego[5]. W sumie porcja dzienna zawiera 7 miliardów starannie wyselekcjonowanych bakterii probiotycznych. Aby kompleksowo oddziaływać na mikroflorę jest wzbogacona o naturalne prebiotyki odżywiające bakterie układu pokarmowego[6]. Dodano więc arabinogalaktan z modrzewia i fruktooligosacharydy z cykorii (błonniki pokarmowe). Suplement diety firmy Terranova został ponadto wzbogacony o kompleks Magnifood składający się z korzenia łopianu, soku i zielonych części buraka oraz stabilizowanych otrębów ryżowych.

Jak zadbać o zdrową florę bakteryjną jelit?

Nasza dbałość o malutkich "mieszkańców" jelit powinna więc koncentrować się na różnorodnej diecie. Dobrze by była ona bogata w warzywa i owoce zawierające błonnik. Należy pamiętać, że pełne ziarna zawierają dużo błonnika i korzystnych węglowodanów, takich jak beta-glukany, które są trawione przez bakterie jelitowe. Mikrobiota, jelito i mózg oddziałują na siebie wzajemnie poprzez układ nerwowy (włókna aferentne nerwu błędnego). Długotrwałe nawyki żywieniowe wpływają na różnorodność bakterii jelitowych i są w stanie wywołać zmiany w funkcjonowaniu podwzgórza. Diety wysokotłuszczowe mogą stymulować szlak zapalny TLR4 oraz wpływać na funkcje mózgu, głównie w ośrodku karmienia. Nadmierne spożycie cukrów może być szkodliwe dla zmian metabolicznych[7].

Jakie są objawy złej flory jelitowej?

Nieprawidłowe funkcjonowanie mikroflory jelitowej najczęściej może objawiać się zbyt częstymi lub zbyt rzadkimi wizytami w toalecie. Skoro wskazywaliśmy na pozytywny wpływ bakterii na układ immunologiczny, to nieodpowiednie proporcje w składzie mikroflory mogą odbić się na naszej odporności. Podobnie jest z mózgiem, który również jest wrażliwy na zmiany w jelitach. Także zbyt duża masa ciała może być związana z tym, co dzieje się z bakteriami w naszym wnętrzu[8].

[1] PLoS Biol. 2016 Aug; 14(8)

[2] Nature. 2010 Mar 4;464(7285):59-65

[3]Mol Metab. 2016 Mar 5;5(5):317-320

[4] Postepy Hig Med Dosw, 2018; 72: 131-142

[5] Brit. J. Nutr. 2012;107:876-884.

[6] Nutrients 2017;9(1021):1-30.

[7] Crit Rev Food Sci Nutr. 2021;61(5):836-854

[8] Postgrad Med J. 2016 May;92(1087):286-300.

Powiązane wpisy

Powiązane wpisy

Zarejestruj nowe konto

Posiadasz już konto?
Zaloguj się zamiast tego lub Zresetuj hasło