Suplementy diety dla wegan i wegetarian

- Kategorie Artykuły

Suplementy do wegan i wegetarian

Spis treści

Czym jest wegetarianizm?

Teoretycznie definicja wegetarianizmu jest prosta: jest to dieta bezmięsna. I tyle? No nie do końca. Wiele osób w Polsce wegetarianina utożsami z jaroszem. Sięgamy więc do książki „Historja ruchu jarskiego w Polsce” autorstwa Janisława Jastrzębowskiego. Dowodził on w niej, że słowo jarosz pojmowano niegdyś w nieco innym kontekście..

„Jarosz właśnie po to nie jada mięsa, aby pełniej i swobodniej żyć! A wraz z usunięciem mięsa ginie pociąg i do innych trucizn, a przedewszystkim do alkoholu i kawy. Alkohol, który jest gwałtownie pożądany przy mięsnym obiedzie, zupełnie wstrętnym jest dla jarosza. Jarosz, nie jadając mięsa, poddaje się tylko naturalnemu, ludzkiemu popędowi i pozwala rozwinąć się swemu wstrętowi do mięsa, temu wstrętowi, który od dziecka starannie tępić się staramy”. Cytat może się dziś wydawać zabawny, bo pochodzi z 1908 roku. Choć do dziś wiele osób stara się tępić w dzieciach niechęć do jedzenia mięsa.

Wracając do samych jaroszy. Jastrzębowski pisał, że słowo to definiowane jest błędnie: „Wyrazowi łacińskiemu vegetarius = jarosz, jary, hoży, krzepki (a według Linde’go znaczy on to samo, co jasny, żywy, wiosenny – młodzieńczy) dano mylnie to samo znacznie co łacińskiemu wyrazowi „vegetabilis”, który po polsku znaczy „roślinny”. Jak wykazał bowiem filolog Mayor, między tymi obu wyrazami, „vegetarius” i „vegetabilis”, jest ogromna różnica, gdyż łaciński wyraz „vegetarius” pochodzi od „vegeo” = pędzę, rosnę, a „vegetabilis” od „vegeto” = ożywiam. Staropolski więc wyraz jarstwo musi oznaczać także coś innego, niż zwyczajne propagowanie djety roślinnej! I tak jest w istocie. Przez jarstwo rozumieć należy wszystko co czyni człowieka jarym, krzepkim, mocnym, hożym, pogodnym, wesołym.”

Wegetarianizm jest zatem pojęciem dosyć szerokim, ale dieta ta sprowadza się do niejedzenia mięsa ssaków, ryb, kręgowców i bezkręgowców. Dopuszcza jednak jedzenie ich wytworów (jajka, mleko). Nieco dalej idą jednak, w swych ograniczeniach, weganie.

Czym jest weganizm?

Wokół tego czym jest weganizm narosło sporo mitów. Nawet obecnie trwają spory o to, kto jest, a kto nie jest weganinem. Wróćmy więc zatem do samych początków, czyli roku 1944. Wówczas powstała pierwsza na świecie organizacja wegan i weganek – brytyjskie The Vegan Society.

Według definicji stowarzyszenia weganizm oznacza sposób życia, który „stara się wykluczyć – na ile to możliwe – wszystkie formy eksploatacji i okrucieństwa wobec zwierząt pozaludzkich dokonywanych dla potrzeb żywienia, ubrania lub jakichkolwiek innych. W dziedzinie żywienia oznacza praktykę niekorzystania z produktów pochodzących całkowicie lub częściowo od zwierząt”..

Z tego wynika, że weganizm jest nie tylko sposobem odżywiania, ale i stylem życia oraz rodzajem światopoglądu lub postawy wobec świata. W dużym uproszczeniu chodzi nie tylko o niejedzenie produktów odzwierzęcych, ale i postawę zakładającą szacunek dla zwierząt. Możemy więc zakładać, że weganizm i dieta wegańska, to dwa podobne, ale jednak nieco różne pojęcia. Pierwsze dotyczy wyborów etycznych, drugie – wyborów żywieniowych.

Kontrowersje budzi często także zwrot „zwierzęta pozaludzkie”. W naszej kulturze oddzielamy człowieka od zwierząt. Zgodnie jednak z nauką (systematyką) człowiek należy do królestwa zwierząt, tworząc w nim gatunek „człowiek rozumny”.

Żywność odpowiednia dla wegan

Żywność, która nie jest produktem pochodzenia zwierzęcego i w której na żadnym etapie produkcji i przetwarzania nie użyto ani nie uzupełniono żywności:

- składnikami (w tym dodatkami, nośnikami, środkami aromatyzującymi i enzymami),

- substancjami pomocniczymi w przetwórstwie,

- substancjami, które nie są dodatkami do żywności, ale są stosowane w taki sam sposób i w takim samym celu jak substancje pomocnicze, które są pochodzenia zwierzęcego.

Żywność odpowiednia dla wegetarian

Żywność, która spełnia wymagania żywności dla wegan z tą różnicą, że w procesie jej produkcji i przetwarzaniu:

- mleko i przetwory mleczne,

- siara,

- jaja,

- miód,

- wosk pszczeli,

- propolis

- tłuszczu z wełny, włącznie z lanoliną uzyskaną z wełny żywych owiec lub ich składniki lub pochodne mogą być dodane lub użyte.

Produkty dla wegan i wegetarian

WEGAŃSKA WITAMINA D3 2000 IU / 50 mcg KOMPLEKS - 1
  • -15,00 zł
  • Bestseller
  • Promocja
WEGAŃSKA WITAMINA D3 2000...
Cena podstawowa 69,90 zł -15,00 zł Cena 54,90 zł
Poznaj
Witamina D3 w kapsułkach roślinnych dla wegan Żródło roślinnej witaminy D3 Kompleks cennych roślin Wsparcie kości i odporności Tajemnica...
WITAMINA B12 METYLOKOBALAMINA 500 mcg kompleks - 1
  • -10,00 zł
  • Promocja
WITAMINA B12...
Cena podstawowa 59,90 zł -10,00 zł Cena 49,90 zł
Poznaj
Roślinny kompleks suplementów z witaminą B12 Wspiera układ odpornościowy 100% roślinny skład Zmniejsza uczucia zmęczenia i znużenia Głęboko...
Wsparcie dla wegan i wegetarian - 1
  • W zestawie taniej
Wsparcie dla wegan i...
Cena 133,90 zł
Poznaj
Wsparcie dla Wegan i Wegetarian - zestaw roślinny Dieta wegan lub wegetarian opiera się na produktach roślinnych, które nie zawierają witaminy B12,...

Suplementy diety odpowiednie dla wegan

Odpowiadając na pytanie o to, jakie suplementy diety są odpowiednie dla wegan trzeba podzielić problem na dwie części. Jednym z nich jest pojęcie samej zgodności składu z zasadami wyznaczonymi przez wegetarian i wegan. Z powyższego wynika, że można za wegetariańską uznać witaminę D wytwarzaną z lanoliny (tłuszczu z wełny). Terranova wszystkie swoje produkty dostosowała na przykład do wymogów wegan i jest dobrym przykładem tego, że można sięgnąć po inne źródła. Tajemnica przygotowanie dobrze przyswajalnej witaminy D dla wegan tkwi w wybraniu odpowiedniego surowca, w tym wypadku są to jadalne odmiany porostów, z których wyodrębniono cholekalcyferol.

Podobnie jest z witaminą B12, która niesłusznie uznawana jest za wyłącznie odzwierzęcą. Terranova zdecydowała o formie metylokobalaminy wytwarzanej jest w procesie fermentacji bakterii. Ucinając od razu spekulacje, czy bakteria jest zwierzęciem: należy ona do osobnego królestwa. Zgodnie więc z oficjalnymi definicjami można pozyskiwać składniki wegańskie z procesu fermentacji.

Jakich witamin brakuje w diecie wegańskiej?

W dobrze zbilansowanej diecie wegańskiej wcale nie musi brakować jakichkolwiek witamin. Teoretycznie. Praktycznie może być to trudne. Zacznijmy od witaminy B12. Owszem, można ją pozyskać z bakterii, ale wymaga to raczej posiadania umiejętności chemika. Warto więc wziąć pod uwagę suplementy zawierające witaminę B12 (metylokobalaminę).

Podobnie jest z witaminą D. W Polsce trudno jest spożywać odpowiednią ilość porostów. Tyle, że potrzeba suplementacji witaminą D od jesieni do wiosny jest wspólna zarówno dla wegan, wegetarian, jak i osób jedzących mięso. Eksperci zalecają więc suplementację w okresach, gdy ilość promieni UV oddziałujących na skórę jest niewystarczająca.

Kolejnym przykładem jest żelazo. W tym przypadku chodzi bardziej o formę jaka występuje w różnych rodzajach pożywienia. Żelazo w diecie ma dwie główne formy: hemową i niehemową. Hemowa pochodzi od zwierząt, które w swoich organizmach (tak, jak człowiek) łączą żelazo z białkiem. Niehemowe występuje z kolei w roślinach. Zdaniem ekspertów żelazo hemowe jest lepiej przyswajalne od żelaza niehemowego.[1] Weganie i wegetarianie powinni więc regularnie badać poziom żelaza we krwi i reagować w wypadku wyników poniżej normy.

Czy wegetarianizm jest zdrowy?

Wiele międzynarodowych organizacji zajmujących się zdrowiem i żywieniem ludzi uznaje diety wegetariańskie i wegańskie za zdrowe i bezpieczne. Warunkiem jest zawsze odpowiednie bilansowanie posiłków. Warto jednak zaznaczyć, że to samo dotyczy… każdego innego sposobu odżywiania bądź diety. Oddajmy więc głos ekspertom. Na stronie Harvard Medical School czytamy:

„Tradycyjnie, badania nad wegetarianizmem koncentrowały się głównie na potencjalnych niedoborach żywieniowych, ale w ostatnich latach wahadło wychyliło się w drugą stronę i badania potwierdzają korzyści zdrowotne płynące z jedzenia bez mięsa. Obecnie uważa się, że dieta roślinna jest nie tylko wystarczająca pod względem odżywczym, ale także zmniejsza ryzyko wystąpienia wielu chorób przewlekłych.”[2]

Z kolei według Amerykańskiego Stowarzyszenia Dietetycznego „odpowiednio zaplanowana dieta wegetariańska, w tym dieta całkowicie wegetariańska lub wegańska, jest zdrowa, odpowiednia pod względem odżywczym i może przynosić korzyści zdrowotne w zapobieganiu i leczeniu niektórych chorób."

Wegetarianizm - zdrowie, ekologia czy kwestie etyczne?

Na koniec zostawiamy sobie kwestie etyczne, które były już trochę wyjaśnione wcześniej. Z naszego artykułu wynika przecież, że wegetarianizm i weganizm to raczej pewna postawa wobec zwierząt. Nie wyklucza to jednak innych pobudek prowadzących do odrzucenia mięsa. Jedną z nich jest troska o zdrowie. Międzynarodowa Organizacja Zdrowia (WHO) ostrzega, że dieta bogata w czerwone mięso może sprzyjać chorobom nowotworowym.[3] Unikanie mięsa może być też ważne dla naszego zdrowia. Nie bez znaczenia jest też postawa etyczna biorąca pod uwagę sposób w jaki powstają obecnie produkty spożywcze. Masowa hodowla zwierząt na mięso, pozyskiwanie od nich mleka czy jaj często wiąże się z ich cierpieniem. Nie jest to tylko wymysł ekologów. Regulacje prawne także wskazują potrzebę ograniczenie wykorzystywania żywych istot.

Skoro już piszemy o ekologach. Ich alarmy nie są bezpodstawne. Według szacunków FAO (UN Food and Agriculture Organization – Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa) hodowla zwierząt odpowiada za ok. 18% emisji gazów cieplarnianych wywołanych przez gospodarkę człowieka. Największa część związanych z hodowlą bydła emisji pochodzi z wylesiania

Nie ważne który z wymienionych powodów przechyla szalę na korzyść ograniczenia lub wykluczenia mięsa z diety, jedno jest jasne: to rozsądny wybór. Warto jednak równocześnie zadbać o to, by mięso zastąpiły roślinne źródła białka, kwasów tłuszczowych Omega-3. Dobrze jest także regularnie kontrolować swój stan zdrowia i poziom odpowiednich składników we krwi.

[1] Acta Med Scand Suppl . 1962;376:23-37.

[2] Becoming a vegetarian.

[3] IARC Monographs evaluate consumption of red meat and processed mea

[4] Livestock long shadow

Powiązane wpisy

Powiązane wpisy

Zarejestruj nowe konto

Posiadasz już konto?
Zaloguj się zamiast tego lub Zresetuj hasło