Jakie suplementy są najważniejsze dla kobiet w ciąży?

Jednym z najważniejszych suplementów diety dla kobiet w ciąży oraz pań planujących dziecko jest kwas foliowy. Co to jest i ile kwasu foliowego potrzebujemy?

Kwas foliowy to jedna z form witaminy B. Na potrzeby tego artykułu nie będziemy wdawali się w chemiczne dywagacje, czy kwas foliowy to wyłącznie syntetyczna forma, czy naturalna. Warto mieć jednak świadomość, że występują kwasy foliowe i foliany. To dwie różne substancje, choć tak naprawdę... takie same. Kwas foliowy należy do folianów. Organizm i tak musi przekształcić te substancje do kwasu 5-MTHF, która z kolei trafia do krwioobiegu. Dlaczego to takie ważne? Większość rekomendacji dla kobiet w ciąży dotyczy kwasu foliowego (witaminy B9). Foliany z kolei najczęściej utożsamiane są z naturalnie występującą formą witaminy B9. W rzeczywistości są grupą pokrewnych związków o podobnych właściwościach odżywczych.

Właściwości kwasu foliowego (folianów)

• przyczyniają się do wzrostu tkanek matczynych w czasie ciąży
• pomagają w prawidłowej produkcji krwi
• pomagają w utrzymaniu prawidłowego metabolizmu homocysteiny
• pomagają w utrzymaniu prawidłowych funkcji psychologicznych
• przyczyniają się do zmniejszenia uczucia zmęczenia i znużenia
• pomagają w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego
• biorą udział w procesie podziału komórek
• pomagają w prawidłowej syntezie aminokwasów

Jak więc widać z powyższego zestawienia kwas foliowy jest istotna dla funkcjonowania organizmu każdego człowieka, nie tylko kobiet w ciąży. W przypadkach braku obecności kwasu foliowego w diecie już po czterech miesiącach dochodzi do wyczerpania jego zapasów w organizmie. Skąd więc takie szczególny nacisk, na to, by panie planujące lub spodziewające się dziecka dbały o witaminę B9?

Od kiedy należy stosować suplementy dla kobiet w ciąży?

Odpowiedź jest prosta i trudna. Teoretycznie witaminy dla kobiet w ciąży są dla... kobiet w ciąży. Dlatego częściej mówimy o witaminach prenatalnych. 

Odpowiedź na to pytanie przygotowało także Polskie Towarzystwo Ginekologiczne. Zespół wybitnych ekspertów ostrzega, że możliwość wystąpienia otwartych wad ośrodkowego układu nerwowego wzrasta na skutek niedoboru kwasu foliowego. Zaleca więc suplementację tym składnikiem już na 6 tygodni przed planowanym zajściem w ciążę. I nie tylko, bo zapotrzebowanie kobiet karmiących na kwas foliowy jest wyższe niż podczas ciąży.

Dlaczego płód potrzebuje kwasu foliowego?

Jak już wyżej pisaliśmy foliany przyczyniają się, między innymi, do wzrostu tkanek matczynych w czasie ciąży, pomagają w prawidłowej produkcji krwi, pomagają w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego czy biorą udział w procesie podziału komórek.

Eksperci rekomendują więc suplementowanie podczas ciąży 0,4 mg kwasu foliowego na dobę. U kobiet przyjmujących rekomendowaną dawkę kwasu foliowego ryzyko wystąpienia wad cewy nerwowej obniża się o 72%.

Niedostateczna ilość kwasu foliowego w diecie lub jego nieprawidłowy metabolizm może powodować nie tylko wzrost ryzyka wad układu nerwowego lecz także wad serca i wad zaporowych układu moczowego oraz wzrost ryzyka wystąpienia poronień, zakrzepicy.

Dlaczego kwas foliowy jest ważny dla zdrowia kobiet w ciąży?

Tajemniczo brzmiące sformułowania dotyczące wad cewy nerwowej, to wady układu nerwowego i kręgosłupa. Może dojść do bezmózgowia lub rozszczepu kręgosłupa. O ile ta pierwsza wada jest śmiertelna, a dokładniej: dziecko nie jest zdolne do życia, to drugą można operować. Nawet wczesna interwencja chirurgiczna kończy się jednak często paraliżem lub upośledzeniem umysłowym. Między innymi dlatego tak ważna jest suplementacja kwasem foliowym już na etapie planowania ciąży. Według lekarzy z Instytutu Matki i Dziecka wady układu nerwowego i kręgosłupa powstają w pierwszych 4 tygodniach ciąży, gdy kobieta zwykle jeszcze nie wie, że zostanie matką. Ponad 90% dzieci z wadą cewy nerwowej rodzi się zdrowym matkom i w rodzinach, w których nigdy wcześniej dziecko z taką wadą nie przyszło na świat.

Rekomendacje stosowania kwasu foliowego

Aby chronić dziecko rozwijające się w troskliwym ciele matki, kobieta potrzebuje około 3 razy więcej kwasu foliowego niż może uzyskać z normalnej diety!

Dlatego:

• suplementację kwasem foliowym rozpocznij 6 tygodni przed planowanym zajściem w ciążę
• codziennie zażywaj 0,4 mg kwasu foliowego
• jedz więcej produktów, które zawierają foliany
• pamiętaj, że długie gotowanie niszczy kwas foliowy

Jakie suplementy diety należy brać w ciąży?

Według polskich specjalistów, suplementowanie diety podczas ciąży kwasem foliowym, jodem i witaminą D3 jest bardzo istotne.[1] W suplemencie Prenatal Multivitamin Kompleks kwas foliowy ma formę dobrze wchłanianych folianów. Niski poziom tego składnika u matki jest czynnikiem ryzyka rozwoju wad cewy nerwowej u rozwijającego się płodu [2]. Należy o nim pamiętać także planując zajście w ciążę.

1. Ginekol. Pol. 2014; 85(5):395-399.

2.  Korzystny efekt występuje w przypadku codziennego uzupełniającego spożycia dawki wynoszącej 400 μg kwasu foliowego przez co najmniej jeden miesiąc przed poczęciem i maksymalnie trzy miesiące po poczęciu.